تاثیر سوابق تحصیلی یا همان معدل نمرات نهایی داوطلبان در کنکور سراسری، یکی از پر بحث ترین مسائل پیرامون کنکور سراسری ۱۴۰۱ می باشد که نظر بسیاری از شرکت کنندگان را به سوی خود جلب نموده است. تاثیر معدل در کنکور، گاها می تواند تغییر مثبت به سزایی در رتبه و تراز شرکت کنندگان ایجاد نماید و در نوع خود موثر واقع گردد. شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجری تصمیم گیری و سیاست گذاری در این باره می باشد که هر ساله، پیش از برگزاری آزمون سراسری، شرایط تاثیر معدل بر نتیجه کنکور را اعلام می دارد تا متقاضیان بتوانند با آگاهی بیشتری نسبت به برنامه ریزی کنکور و هدف گذاری پیرامون این آزمون سرنوشت ساز، تصمیم گیری نمایند.
در سال های اخیر شاهد افزایش درصد تاثیر مثبت سوابق تحصیلی بر رتبه قبولی کنکور می باشیم. در واقع معدل داوطلبانی که مدرک تحصیلی دیپلم خود را از سال ۸۴ به بعد و مدرک پیش دانشگاهی را از سال ۹۱ به بعد اخذ کرده اند، در کنکور سراسری موثر خواهد بود. در نتیجه می توان اظهار نمود که تاثیر سوابق تحصیلی بر رتبه کنکور، شامل مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی دریافت شده پیش از سال ۸۴ و ۹۱ نمی گردد. در ادامه به شرح جزئیات مرتبط با این موضوع خواهیم پرداخت.
میزان تاثیر معدل در کنکور ۱۴۰۱
حدودا، ۸۵ درصد رشته های دانشگاهی کشور به صورت بدون کنکور و صرفا بر اساس سوابق تحصیلی داوطلبان ارائه می گردد و نحوه تاثیر معدل در کنکور سراسری، می بایست به نحوی باشد که تعادل و توازن میان پذیرش با آزمون و بدون آزمون دانشگاه ها را برقرار نماید. لازم به ذکر است که میزان تاثیر معدل نهایی برای داوطلبان پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی معادل ۱۰۰ درصد است. داوطلبانی از شرایط بهره گیری از تاثیر معدل در آزمون سراسری برخوردار اند که در یک یا چند امتحان نهایی کشوری (نظام قدیم یا جدید) شرکت کرده باشند و تاریخ دریافت دیپلم و مدرک پیش دانشگاهی معتبر این افراد، خارج از محدوده تعیین شده نباشد.
بر اساس آخرین تصمیمات شورای عالی انقلاب فرهنگی، میزان تاثیر معدل یا همان سوابق تحصیلی در کنکور سراسری ۱۴۰۱ که به سبک و سیاق کنکور نظام جدید طراحی می گردد، به میزان ۴۰ درصد اثرگذاری مثبت خواهد بود و پیش بینی می شود که این میزان برای کنکور سراسری ۱۴۰۲ به حد نصاب ۶۰ درصد تاثیر قطعی برسد. این قانون شامل تمامی گروه های آزمایشی پنج گانه (علوم تجربی، ریاضی و فنی، علوم انسانی، هنر و زبان خارجی) می شود. سوابق تحصیلی داوطلبان نظام قدیم، معدل نهایی پایه سوم دبیرستان این افراد می باشد و این معدل برای داوطلبان نظام جدید آموزشی، همان میانگین نمرات کسب شده در امتحانات پایانی پایه دوازدهم است و سایر پایه ها را شامل نمی شود.
نکته: طبق آخرین اخبار منتشر شده، طی ۴ سال آینده تاثیر ۶۰ درصدی معدل و ۴۰ درصدی دروس اختصاصی در کنکور سراسری را شاهد خواهیم بود.
داوطلبان غیر مشمول تاثیر سوابق تحصیلی
بر اساس آخرین اطلاعیه های منتشر شده از طریق سایت سازمان سنجش آموزش کشور، داوطلبانی که مدرک دیپلم خود را در رشته های فنی و حرفه ای و کاردانش دریافت نموده اند، مشمول شرایط تاثیر معدل در کنکور ۱۴۰۱ نخواهند بود و برای دستیابی به این امتیاز می بایست نسبت به شرکت در یک یا چند امتحان نهایی یکی از گروه های آزمایشی اقدام نمایند.
تاثیر معدل برای دیپلمه های غیر مرتبط
گروهی از داوطلبان هستند که قصد شرکت در آزمون سراسری رشته ای غیر از رشته مرتبط با مدرک دیپلم خود را دارند. به عنوان مثال، با داشتن دیپلم انسانی، قصد شرکت در کنکور سراسری تجربی ۱۴۰۱ را دارند. تاثیر معدل برای این افراد لحاظ خواهد شد اما میزان آن به نسبت کمتر از دیپلمه های مرتبط خواهد بود. در واقع اثر گذاری سوابق تحصیلی این افراد، تنها بر روی دروس مشترک بین دو رشته یعنی دروس عمومی می باشد.
چگونگی اعمال معدل در کنکور سراسری ۱۴۰۱

حال ممکن است برایتان این سوال پیش بیاید که تاثیر مثبت معدل بر روی چه دروسی اعمال می شود؟ آیا تمامی دروس، مشمول این تاثیر مثبت می شوند؟ چگونه متوجه شویم که تاثیر معدل بر رتبه و ترازمان اعمال شده است یا خیر؟
آن چه شما از تاثیر معدل بر رتبه و تراز خود در زمان اعلام نتایج کنکور مشاهده می کنید، شامل قسمت های میزان تاثیر سوابق تحصیلی دیپلم، میزان تاثیر سوابق تحصیلی پیش دانشگاهی و تاثیر مثبت سوابق تحصیلی می باشد. بسته به این که هر داوطلب مشمول کدام یک از موارد فوق می باشد، این بخش ها مقادیر مختلفی را به خود اختصاص می دهند. البته همان طور که گفتیم، هنوز برخی از زوایای تاثیر معدل در کنکور ۱۴۰۱ به طور کامل مشخص نشده است و این نکات به طور کلی ذکر می گردد.
در کارنامه های داوطلبان، عباراتی چون فقط تاثیر مثبت دیپلم، فقط تاثیر مثبت پیش دانشگاهی، فاقد تاثیر مثبت و تاثیر دیپلم و پیش دانشگاهی در قسمت تاثیر مثبت سوابق تحصیلی به چشم می خورد اما اساس تاثیر این معدل موثر، در کارنامه اولیه کنکور چیست؟
ذکر این نکته در ابتدای پاسخ به پرسش فوق حائز اهمیت است که تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور سراسری، صرفا به صورت اثر بخشی معدل کتبی نهایی نخواهد بود و نمره دروس نهایی به طور مجزا در زیرگروه های مختلف نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در ادامه باید به این نکته توجه داشته باشید که معدل نهایی داوطلب، تنها زمانی منجر به تاثیر مثبت می گردد که تراز کسب شده در امتحان نهایی فرد، بیشتر از تراز کنکور برای درس مورد نظر باشد.
می توان با ذکر یک مثال ساده، فهم این موضوع را آسان نمود. فرض کنید که امتحان فیزیک به صورت نهایی و هماهنگ کشوری برگزار شده است و داوطلبی موفق به کسب نمره ۱۸ در این آزمون گردیده که به عنوان مثال، تراز آن در زیر گروه ۲ کنکور تجربی برابر ۸۶۰۰ برآورد شده است. در این وضعیت، نمره درس فیزیک زمانی می تواند باعث ایجاد تاثیر مثبت در تراز فیزیک کنکور داوطلب گردد که تراز مکتسبه این فرد در امتحان نهایی بیشتر از تراز فیزیک کنکور وی (برای مثال، ۸۰۰۰) باشد.
فرمول محاسبه تاثیر سوابق تحصیلی با فرض اثر ۳۰ درصد مثبت در کنکور سراسری ۱۴۰۱ برای مثال فوق، به صورت زیر می باشد.
۸۱۸۰ = (۸۶۰۰ × ۰/۳۰) + (۸۰۰۰ × ۰/۷۰)
حاصل فرمول بالا، از ترازی که شرکت کننده کنکور سراسری در این درس به دست آورده است، بیشتر می باشد. بنابراین معدل این درس بر تراز وی، تاثیرگذار خواهد بود. این فرمول بر روی تمامی دروسی که امتحان آن به صورت نهایی برگزار گردیده اعمال می شود و نتیجه نهایی، آن چیزی است که در کارنامه اولیه کنکور سراسری مشاهده می کنید. این فرمول برای داوطلبانی که تاثیر معدل آن ها به دو صورت ۵ و ۲۵ درصدی می باشد، مطابق زیر است.
نتیجه = (تراز در امتحان نهایی سوم دبیرستان × ۰/۲۵) +(تراز در امتحان نهایی پیش دانشگاهی × ۰/۰۵) + (تراز در آزمون سراسری× ۰/۷۰) |
لازم به ذکر است که اگر نتیجه حاصل از تراز داوطلب در آزمون سراسری کمتر باشد، معدل وی بی تاثیر خواهد بود! اینجاست که می توان تاثیر “مثبت” معدل را احساس کرد. در واقع زمانی معدل شما تاثیر داده می شود که بتواند تراز شما را بهبود بخشد و چنانچه باعث کاهش آن شود، تاثیرش اعمال نخواهد شد.
تاثیر قطعی یا مثبت معدل؟
تاثیر قطعی سوابق تحصیلی به این معناست که در حین بررسی عملکرد داوطلب در کنکور سراسری، نمرات و معدل نهایی وی در هر صورتی بر روی تراز کنکورش تاثیر گذار خواهد بود. خواه این تاثیر مثبت باشد یا منفی! اما در روی دیگر سکه، تاثیر مثبت معدل قرار دارد که در حال حاضر، شاهد اجرای آن در نتایج کنکور سراسری و توضیحات کارنامه کنکور هستیم. در این وضعیت، اعمال تاثیر سوابق تحصیلی بر روی تراز کنکور متقاضی، منوط به تاثیر مثبت و امکان افزایش نمره داوطلب در هر زیر گروه خواهد بود.
واضح است که شرکت کنندگان کنکور سراسری، علاقه بیشتری به اعمال تاثیر مثبت سوابق تحصیلی بر نتایج کنکور خود دارند. در صورت تصویب تاثیر قطعی معدل بر کنکور سال های آینده، بحث ترمیم معدل مطرح می گردد. در این حالت، افراد متقاضی که دیپلم خود را از سال ۸۴ به بعد و مدرک پیش دانشگاهی را از سال ۹۱ به بعد دریافت کرده اند، می توانند یک مرتبه شانس خود را برای بهبود معدل نهایی خود امتحان نموده و در سه بازه زمانی دی، خرداد و شهریور ماه نسبت به شرکت در این طرح اقدام کنند.
ترمیم معدل برای کنکور سراسری ۱۴۰۱
تاثیر سوابق تحصیلی می تواند برای برخی داوطلبان کنکور، مسرت بخش و امیدوارکننده باشد اما همین موضوع ممکن است یک عده شرکت کننده را که معدل مناسبی ندارند، دلسرد نموده و حس ناامیدی را در این افراد تقویت کند. وزارت آموزش و پرورش با ایجاد امکان ترمیم معدل برای داوطلبان شرکت در آزمون سراسری، به این افراد چنین امکانی را می دهد تا در صورتی که در یک یا چند درس نهایی خود نمره قابل قبولی به دست نیاورده باشند، با شرکت مجدد در امتحانات هماهنگ کشوری، شانس ترمیم معدل و بهبود وضعیت موجود را به دست آورند.
پس از اعلام نتایج ترمیم معدل، سازمان سنجش بنای اثرگذاری نمره را بر نمره بهتر داوطلب قرار می دهد تا این افراد، در صورت ناکامی مجدد در کسب نمره بالاتر، دچار ضرر و خسارت نیز نشوند. متقاضیان ترمیم معدل می بایست یک ماه پیش از برگزاری امتحانات نهایی خرداد، شهریور و دی ماه، با مراجعه به مدرسه محل فارغ التحصیلی خود، جهت ثبت نام اقدام نمایند.
کلیه داوطلبان مشمول استفاده از سوابق تحصیلی در کنکور سراسری ۱۴۰۱ می بایست در حین ثبت نام کنکور سراسری نسبت به درج سوابق تحصیلی دیپلم و پیش دانشگاهی خود که پیش از این دریافت نموده اند نیز اقدام نمایند. در واقع ثبت این کد در سایت ثبت نام کنکور، لازمه تکمیل فرآیند نام نویسی داوطلب است و عدم درج آن در بخش مربوطه باعث بروز اختلال در این روند می گردد.
سوالات متداول
۱- آیا سوابق تحصیلی در کنکور سراسری ۱۴۰۱، تاثیر منفی هم دارد؟
خیر، تاثیر معدل در آزمون سراسری ۱۴۰۱ به صورت مثبت خواهد بود.
۲- میزان تاثیر معدل در کنکور سراسری ۱۴۰۱ چقدر است؟
بر اساس اخبار منتشر شده، این سوابق دارای ۴۰ درصد تاثیر مثبت در نتیجه آزمون خواهد بود.
۳- آیا دیپلمه های غیر مرتبط می توانند از تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور ۱۴۰۱ استفاده نمایند؟
تاثیر معدل برای این دسته از داوطلبان، با توجه به دروس مشترک بین دو رشته (دروس عمومی) اعمال خواهد شد.