بررسی تاثیر ساختار مالکیت بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تفکیک صنعت

چکیده :

تحقیق حاضر با هدف تعیین نقش ساختار مالکیت بر عملکرد شرکتها صورت گرفته است. بدین منظور در این تحقیق تاثیر متغیرهای ساختار مالکیت یعنی: تمرکز مالکیت، مالکیت نهادی و تمرکز مالکیت نهادی بر عملکرد ۱۳۷ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ با استفاده از روش تحلیل رگرسیون پانل دیتا مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد تمرکز مالکیت تاثیر معنی­داری بر عملکرد شرکت ندارد اما تاثیر دو متغیر دیگر ساختار مالکیت معنی­دار است. بدین ترتیب که مالکیت نهادی به صورت مثبت بر عملکرد شرکت تاثیرگذار است اما تاثیر تمرکز مالکیت نهادی بر عملکرد شرکت منفی است. در قسمت بعدی تحقیق به بررسی تاثیر ساختار مالکیت بر عملکرد شرکت به تفکیک صنعت پرداخته شد و مشخص شد این رابطه تاثیرگذاری با ورود عامل صنعت تعدیل می­شود. یافته­های این تحقیق نقشی را که ساختار مالکیت بر عملکرد شرکت ایفا می­کند روشن­تر می­کند و بنابراین چشم­اندازهایی را  برای سیاستگذاران فراهم می­کند تا سیستم حاکمیت شرکتی خود را بهبود بخشند.

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات تحقیق

۱-۱) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..۱

۱-۲) بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………….۲

۱-۳) ضرورت و دلایل توجیهی تحقیق…………………………………………………………………………………….۴

۱-۴) سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..۵

۱-۵) فرضیه­های تحقیق………………………………………………………………………………………………………….۵

۱-۶) اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..۶

۱-۷) روش­شناسی تحقیق………………………………………………………………………………………………………..۶

۱-۸) جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………۷

۱-۹) نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………….۷

۱-۱۰) مدل تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………۸

۱-۱۱) متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………..۱۰

۱-۱۲) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها……………………………………………………………………………….۱۰

۱-۱۲-۱) متغیر تمرکز مالکیت (CR)………………………………………………………………………………..10

۱-۱۲-۲) متغیر مالکیت نهادی (INS)……………………………………………………………………………….11

۱-۱۲-۳) متغیر تمرکز مالکیت نهادی (INSH)………………………………………………………………….11

۱-۱۲-۴) متغیر اندازه سازمان(LNA) ……………………………………………………………………………..11

۱-۱۲-۵) متغیر اهرم شرکت (EAR)……………………………………………………………………………….12

۱-۱۲-۶) متغیر نسبت جاری (CUR)……………………………………………………………………………..12

۱-۱۲-۷) متغیر ریسک سهام شرکت (BET)……………………………………………………………………12

۱-۱۲-۸) متغیر چرخه تجارت (IVA)……………………………………………………………………………..12

۱-۱۲-۹) متغیرهای وابسته پژوهش…………………………………………………………………………………..۱۳

۱-۱۳) روش تحلیل داده­ها……………………………………………………………………………………………………۱۳

۱-۱۴) محدودیت­های تحقیق………………………………………………………………………………………………..۱۳

۱-۱۵) ساختار تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..۱۴

فصل دوم : پیشینه تحقیق

۲-۱) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………۱۶

۲-۲) پیشینه نظری……………………………………………………………………………………………………………….۱۷

۲-۲-۱) راهبری شرکتی…………………………………………………………………………………………………..۱۷

۲-۲-۲) طبقه­بندی سیستمهای راهبری (حاکمیت) شرکتی……………………………………………………۲۱

۲-۲-۲-۱) سیستمهای حاکمیت درون سازمانی………………………………………………………………..۲۲

۲-۲-۲-۲) سیستمهای حاکمیت برون سازمانی ……………………………………………………………….۲۲

۲-۲-۳) مکانیسم­های حاکمیت شرکتی…………………………………………………………………………….۲۴

۲-۲-۴) راهبری شرکتی و ساختار مالکیت شرکت…………………………………………………………….۲۵

۲-۲-۵) درون زا بودن ساختار مالکیت…………………………………………………………………………….۲۹

۲-۲-۶) شرکتهای سهامی………………………………………………………………………………………………۳۰

۲-۲-۷) انواع مالکیت در شرکتهای سهامی عام………………………………………………………………….۳۱

۲-۳) پیشینه تجربی…………………………………………………………………………………………………………….۳۲

۲-۳-۱) پیشینه تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………….۳۲

۲-۳-۲) پیشینه تحقیقات داخلی………………………………………………………………………………………۴۹

۲-۴) خلاصه و جمع­بندی…………………………………………………………………………………………………..۵۳

فصل سوم : روش­شناسی تحقیق

۳-۱) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….۵۸

۳-۲) فرضیه­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………۵۸

۳-۳) جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………….۵۹

۳-۴) نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………..۶۰

۳-۵) مدل تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………۶۱

۳-۶) متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………….۶۲

۳-۶-۱) متغیرهای مستقل…………………………………………………………………………………………………۶۲

۳-۶-۱-۱) متغیر تمرکز مالکیت (CR) …………………………………………………………………………..62

۳-۶-۱-۲) متغیر مالکیت نهادی (INS)…………………………………………………………………………..63

۳-۶-۱-۳) متغیر تمرکز مالکیت نهادی (INSH)………………………………………………………………64

۳-۶-۲) متغیرهای توضیحی …………………………………………………………………………………………….۶۴

۳-۶-۲-۱) متغیر اندازه سازمان (LNA)………………………………………………………………………….64

۳-۶-۲-۲) متغیر اهرم (EAR)………………………………………………………………………………………64

۳-۶-۲-۳) متغیر نسبت جاری (CUR)…………………………………………………………………………..64

۳-۶-۲-۴) متغیر ریسک سهام شرکت (BET)…………………………………………………………………64

۳-۶-۲-۵) متغیر چرخه تجارت (IVA)…………………………………………………………………………65

۳-۶-۳) متغیرهای وابسته پژوهش…………………………………………………………………………………….۶۵

۳-۷) روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………۶۷

۳-۸) روش تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………..۶۷

۳-۸-۱) آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………….۶۷

۳-۸-۲) تحلیل داده­های پانلی………………………………………………………………………………………….۶۸

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده­ها

۴-۱) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..۷۱

۴-۲) آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………………………۷۱

۴-۳) برآورد مدل و تجزیه و تحلیل نتایج………………………………………………………………………………۸۸

۴-۳-۱) برآورد مدل (۱) (کل صنایع مورد بررسی)…………………………………………………………….۸۹

۴-۳-۲) برآورد مدل (۲) (کل صنایع مورد بررسی)…………………………………………………………….۹۱

۴-۳-۳) برآورد مدل­های (۳ و ۴) به تفکیک صنعت……………………………………………………………۹۳

۴-۴) آزمون فرضیه­ها…………………………………………………………………………………………………………..۹۶

۴-۵) خلاصه و جمع­بندی نتایج حاصل از آزمون فرضیه­ها……………………………………………………….۱۰۱

فصل پنجم : نتیجه­گیری و پیشنهادات

۵-۱) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۴

۵-۲) مروری بر خطوط کلی تحقیق……………………………………………………………………………………….۱۰۴

۵-۳) یافته­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..۱۰۵

۵-۳-۱) یافته­های مربوط به فرضیه­ها…………………………………………………………………………………۱۰۶

۵-۳-۱-۱) یافته­های مربوط به فرضیه اول………………………………………………………………………..۱۰۶

۵-۳-۱-۲) یافته­های مربوط به فرضیه دوم………………………………………………………………………..۱۰۶

۵-۳-۱-۳) یافته­های مربوط به فرضیه سوم……………………………………………………………………….۱۰۷

۵-۳-۲) یافته­ های مربوط به متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………..۱۰۷

۵-۴) بحث و نتیجه­ گیری……………………………………………………………………………………………………..۱۰۹

۵-۵) پیشنهادات سیاستگذاری………………………………………………………………………………………………۱۱۶

۵-۶) پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده……………………………………………………………………………………۱۱۷

پیوست­ها……………………………………………………………………………………………………………………………۱۱۹

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………………..۱۴۳