حقوق مالکیت فکری و اثرات آن بر استراتژی‌های کسب‌وکار

مقدمه

امروزه بسیاری از شرکت‌ها به دنبال ثبت و محافظت از دارایی‌های فکری خود هستند. این امر، موجب شده تا حقوق مالکیت فکری، اثرات انکارناپذیری بر استراتژی‌های کسب‌وکار و سیاست‌های صنعتی داشته باشد. پیامدهای این قضیه، به همراه مجموعه‌ای از روندهای جهانی، مانند برجستگی روزافزون دارایی‌های نامشهود به‌عنوان منبع مزیت رقابتی، جهانی‌سازی فعالیت‌های کسب‌وکار، پیشرفت در فناوری‌های دیجیتال و تغییر در چهارچوب قانونی حاکم بر رژیم‌های «IP»، اهمیت و اثربخشی حقوق مالکیت فکری به‌ویژه پتنت را دوچندان نموده است. نظر به اهمیت فزاینده حقوق مالکیت فکری، در این مقاله با تمرکز بر ثبت اختراع و اثرات آن بر استراتژی‌های کسب‌وکار شرکت‌ها، نقش متغیر مالکیت فکری بر اقتصاد جوامع را بررسی خواهیم کرد.

مالکیت فکری و روند تغییرات آن

اگر روند تأثیرپذیری صنایع از مالکیت فکری را طی چند دهه اخیر مرور نماییم، درخواهیم یافت که دامنه و شدت تأثیرات اقتصادی حقوق مالکیت فکری اعم از پتنت، کپی‌رایت، علائم تجاری و …، با تغییرات قابل‌توجهی همراه بوده است. محافظت از اختراعات، به حوزه‌های جدیدی مانند روش‌های کسب‌وکارهای اینترنتی، نرم‌افزارها و فناوری‌های زیستی نیز گسترش یافته و دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی، به یکی از بازیگران فعال در حوزه ثبت اختراع بدل شده‌اند. حقوق کپی‌رایت که پیش‌تر برای محافظت از آثار هنری و ادبی هنرمندان استفاده می‌شد، اکنون به ستون اصلی حفاظت و تشدید نوآوری در بخش‌های موسیقی، پخش تلویزیونی، فیلم و همچنین نرم‌افزار مبدل شده است. علائم تجاری که زمانی نشانه کیفیت و تمایز بود، اکنون در استراتژی‌های جدید برندسازی و بالاتر از هر ملاحظه کیفی، برای تأکید بر منحصربه‌فرد بودن و ایجاد یک هویت شخصیتی بکار گرفته می‌شوند.

در مجموع، در حالی که حقوق مالکیت فکری اهمیت و فراگیری بیشتری داشته است، اما به موازات این مسئله، روند فعالیت‌های تحقیق و توسعه هم با تغییراتی روبرو شده است. در برخی از صنایع که نوآوری‌های جدید منوط به سرمایه‌گذاری‌های فراوان و صرف بودجه‌های تحقیقاتی چشمگیر است، حساسیت به سیستم پتنت به شدت بیشتر بوده و عملاً استراتژی ثبت اختراع و حفاظت از دارایی‌های فکری، به عنوان یکی از اولویت‌های……

بیشتر بخوانید

مالکیت معنوی